
Tarihte bugün: 18
Ağustos
Moğol hükümdarı Cengiz Han 1227 yılında
attan düşerek öldü.
Büyük Moğol imparatoru Cengiz Han (Moğolca Tengiz Khan) 1162
ile 18 ağustos 1227 tarihleri arasında yaşadı. Tarihteki en
büyük ülkeye hükmetti.
Asıl adı, demirci anlamına gelen Temuçin'di. Bu ismi, babası
Tatarlarla yaptığı savaşta ele geçirip öldürdüğü Tatar reisi
Temuçin Uge'den esinlenerek vermişti.
Moğolistan'ın Hentiy Aymag eyaletinin Batshireet şehrinde
doğdu. Elinde kan pıhtısı ile doğması, günün inanışına göre
Cengiz Han'ın büyük bir lider olacağına işaret ediyordu.
Alt kabilelerden biri olan Borjigin kabilesinin lideri
Yesügey'in oğlu olarak doğan Cengiz Han, 9 yaşındayken
babasını Tatarların zehirleyerek öldürmesi sonucu kaybetti.
Merkitler, karısı Börte'yi kaçırınca, kan kardeşi Camuga ve
babasının arkadaşı Keraitlerin lideri Togril Han ile Merkit
kamplarını basıp Merkit kabilesini yok etti ve karısını
kurtardı.
Cengiz Han'ın ordusunda birçok Türk boyu da vardı ve bu
yüzden Cengiz Han'ın Türk tarihinde de önemli bir rol
oynadığı söylenebilir. Hatta Türk olduğu konusunda iddialar
dahi vardır.
Çin Seddi'ni birçok kez aştı. Cengiz Han'ın uzattığı barış
elini reddettiği gibi, gönderdiği elçileri ve tüccarları da
öldüren Harzemşah Devleti, Büyük Kaan'ın gazabına uğradı.
Başkomutanı Subedey, birlikleriyle Hazar Denizi'nin
batısından Karadeniz'e çıktı, oradan Polonya'ya kadar
ilerledi ve yolu üzerinde karşısına çıkan birçok orduyu yok
etti.
Cengiz Han son olarak Çin seferine çıktı ve Kansu
yakınlarında attan düşerek öldü. Doğduğu kent Hentiy'de
kutsal Burhan Haldun dağına yakın, ama şimdiye kadar
bilinmeyen bir yere gömüldü.
Mezarının şimdiye dek bulunamamasının sebebi, yeri belli
olmasın diye aynı yerdeki nehir yatağı değiştirilmesi ve
sonra da merasime katılan herkesin öldürülmesidir.
Hem doğuda hem de batıda hala mistik bir kişilik ve askeri
bir deha olarak kabul edilen Cengiz Han hakkında onlarca
film çekildi.
Günün diğer önemli olayları
1909: İngiltere'de seçme ve seçilme hakkı isteyen kadınlar,
başbakanın trenini taşladı.
1932: Keriman Halis dünya güzeli seçildi. Atatürk'e
gönderdiği mektupta, "bu başarım, sizin memleket kadınlarına
öğrettiğiniz fikirlerin eseridir" dedi.
1933: 'Sudaki Bıçak', 'Rosemary'nin Bebeği' gibi filmleriyle
tanınan Polonyalı yönetmen Roman Polanski doğdu.
1937: 'Butch Cassidy ve Sundance Kid', 'Başkanın Bütün
Adamları' gibi filmlerin ABD'li oyuncusu Robert Redford
hayata gözlerini açtı.
1949: Erzurum, Erzincan ve Bingöl'ü etkileyen depremde 315
kişi öldü.
1952: İzmir, NATO'nun güneydoğu karargah merkezi oldu.
1961: Türkiye'de ilk kez bir banka soyuldu. Bankayı soyan
Necdet Elmas, 30 ağustosta yakalandı.
1964: Güney Afrika, ırkçı politikaları yüzünden
olimpiyatlardan men edildi. Yasak, 1992 Barcelona'ya kadar
sürdü.
1974: Kıbrıs'ta ateşkes ancak 6 saat sürdü. Rumların ateş
etmesine Türk birlikleri karşılık verdi.
1979: Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Faruk Sükan,
Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel ve ailesinin
361 milyon liralık vergi borcu olduğunu açıkladı.
1985: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Bedrettin Dalan,
"AIDS homoseksüellere tanrının bir gazabıdır" dedi.
1993: Başbakan Tansu Çiller, özelleştirme alanındaki ilk
uygulamanın telekomünikasyon sektöründe olacağını söyledi.
1995: Bosna İçin İnsanlık Girişimi adı altında toplanan Türk
aydınları Bosna'ya gitti.
1998: Rusya'daki ekonomik kriz tüm dünyayı sarstı. Rusya
bütün dış borç ödemelerini durdurdu.