Tarihte bugün: 17 Ağustos

1999 yılında merkez üssü Gölcük olan Marmara Depremi meydana geldi. Saat 03.02'de başlayan ve 45 saniye süren 7.4 büyüklüğündeki depremde, resmi açıklamalara göre 17 bin 840 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı.

Tarih 17 ağustos 1999... Saatler sabaha karşı 03.02'yi gösterdiğinde Marmara, son zamanların en büyük depremiyle sarsıldı. 7.4 büyüklüğündeki deprem, Türkiye'nin unutulan deprem gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi.

Marmara'yı vuran deprem felaketinin üzerinden tam yedi yıl geçti. 17 ağustos 1999 sabahından bu yana, bölgede yaralar sarılmaya çalışılsa da, depremin insanların hafızalarında bıraktığı derin izler tazeliğini koruyor.

Marmara depreminin ardından Türkiye yeni bir döneme girdi. Şimdiye kadar depremi bilmeyen Türkiye, kendi gerçekliğinin farkına vardı. Peki yedi yılda Türkiye'de ne değişti? Türkiye, Marmara'da beklenen olası depreme ne kadar hazır? 17 ağustosta kaybedilen ve yıkılan hayatlar topluma neyi, ne kadar öğretti?

Türkiye depreme hazır mı?

Bu noktada yapılan çalışmalar gösteriyor ki, Türkiye önemli dersler almasına rağmen, her an tekrarlanabilecek bu felakete hazır değil. Ulusal Deprem Konseyi'nin raporuna göre, nüfus artışı ve gelişme hızına bağlı olarak gelecek afetlerdeki kayıp ihtimali her geçen gün daha da artıyor.

Türkiye'de yapılan istatistiki çalışmalar, her 1.5 yılda bir şiddetli deprem, her 3 yılda bir çok şiddetli deprem, 35-40 yılda bir ise yıkıcı deprem meydana geldiğini ortaya koyuyor.

Türkiye topraklarının yüzde 92'si değişik deprem tehlikesiyle karşı karşıya. Nüfusun yüzde 95'i deprem riski altında yaşıyor. Büyük sanayi merkezlerinin yüzde 98'i, barajların yüzde 92'si yine deprem bölgelerinde yer alıyor.

Depremin üzerinden geçen yedi yılda arama-kurtarma kapasitesi 1999 yılı öncesine oranla önemli ölçüde geliştirildi, ancak olası bir depremde can kaybı sayısının artmasına yol açan faktörlere karşı hala önemli adımlar atılabilmiş değil.

Hasarlı ruhlar...

Marmara depremi, ardında yıkık binalar ve yaşamların yanısıra, hasarlı ruhlar da bıraktı. 17 ağustos gecesini yaşayanlar ve hala yaşamakta olanlar, geri dönüşü ve tedavisi olmayan psikolojik travmalarla her gün yeniden sarsılıyor.

20 bine yakın kişinin ölümüne, 60 bin kişinin ise yaralanmasına neden olan ve Türkiye'nin 20'nci yüzyılda gördüğü en büyük doğal felaket olarak nitelenen deprem, insanları derin bir üzüntüye ve ağır bir yıkıntıya sürükledi.

Yaşanan kaos ve travmatik problemlerin temel sebebi, deprem konusunda gerekli ve yeterli bilgilere sahip olmayan insanların gerektiği gibi depreme hazırlık yapamaması oldu.

Depremle yaşamayı öğrenmeye çalışmanın yanı sıra insanlar, günlük hayat literatürlerine, fay hattı, öncü ve artçı sarsıntı gibi deprem terimlerini acı bir tecrübeyle ekledi.

Depremin öldürücü ve yıpratıcı etkisine hazırlıksız yakalananlar, depremin ilk gününde kendi yarasını kendisi sarmaya çalışarak, bütün tecrübesizliğine rağmen yardımlaşma duygusuyla hereket etti.

Böyle büyük bir felaketi yaşayan insanların direncini artıran en önemli etken ise bütün olumsuzluklara rağmen yaşatılmaya çalışılan manevi değerler oldu.

Büyük depremler yaşamış bir ülke olarak, Türkiye'de deprem bilincinin artırılması gerektiğini ifade eden uzmanlar, depreme karşı en büyük önlemin eğitim olduğunu her fırsatta dile getiriyor.

Marmara depreminden sonra Türk tarihinin en büyük sosyal yardımlaşma kampanyasının yaşandığı ise su götürmez bir gerçek.

Günün diğer önemli olayları

1864: Türk edebiyatının önemli isimlerinden Hüseyin Rahmi Gürpınar doğdu.
1907: II. Abdülhamid, motosiklet ve otomobil gibi sıvı yakıtlı çağdaş taşıtların ithaline izin verdi.
1915: Çanakkale'de Kireçtepe muharebesi kazanıldı.
1922: Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz öncesinde gece gizlice cepheye hareket etti.
1945: Japon işgalinden kurtulan Endonezya bağımsızlığını kazandı.
1945: 'Avcı', 'Kızgın Boğa', 'Taksi Şoförü' filmlerinin unutulmaz oyuncusu Oscar ödüllü Robert de Niro doğdu.
1952: Türkiye ve Yunanistan, Ege Denizi'nde ortak tatbikata başladı.
1964: Siirt'in Hemşo yöresinde petrol damarı bulundu.
1969: ABD'deki Camille tayfununda 248 kişi öldü.
1969: Türkiye sağır ve dilsizler kraliçesi Sevil Tez, Belgrad'da düzenlenen yarışmada dünya güzeli seçildi.
1978: İran'da Şah rejimine karşı iç savaş başlatıldı.
1987: Alman Nazi liderlerinden Rudolf Hess öldü.
1987: Alman tenisçi Steffi Graf, bayanlar klasmanında Martina Navratilova'yı geçerek birinciliğe yükseldi.
1990: İncirlik Hava Üssü'nün kapıları ilk kez basına açıldı.
1998: Alaattin Çakıcı, Fransa'nın Nice kentinde yakalandı.
2000: Sinema ve tiyatro sanatçısı Selim Naşit Özcan, İstanbul'da hayata veda etti.