Tarihte bugün: 22 Temmuz
15-31 TEMMUZ AYI TARİHTE BUGÜN BÜTÜN GELİŞMELER İÇİN TIKLAYINIZ
1-15 TEMMUZ AYI TARİHTE BUGÜN BÜTÜN GELİŞMELER İÇİN TIKLAYINIZ
1912-1992 yılları arasında yaşayan Toto Karaca, küçük yaşlarda bale dersleri aldı. Müzikli oyunlarda 'İrma Toto' adını kullanmaya dikkat etti. Türk tiyatro ve sinemasının önemli karakter oyuncuları arasında sayılmaktadır.
1930'lu yıllarda Ömer Aydın'ın operetine geçti. Tiyatro sanatçısı Mehmet Karaca'nın eşi, Anadolu rock akımının en önemli temsilcilerinden Cem Karaca'nın annesidir.
Gazeteci ve yazar Tevfik Yener, Bakırköy'de yıllarca komşuluk yaptıkları Karacalar'ı şöyle anlatır:
Bahçesinde nadide güller yetişmiş ev, İstanbul'un o güzel günlerinde yapılmıştı. İki şöhretli kişi tarafından. Onlar, tiyatronun efsane sanatçılarıydı. İrma Toto ve Mehmet Karaca.
Dokuz yıl çılgınlar gibi sevmişlerdi birbirlerini. Sonunda nikaha karar verdiler. 1930 yılında başlayan aşk, 1939'da belgelendi.
İrma Toto sahnelerin bir numaralı kadın komedyeniydi. Eşi Mehmet Karaca, Şehir Tiyatrosu'nun yeri doldurulamaz oyuncularındandı.
Mutluydu İrma ve Mehmet Karaca. Daha da mutlu olmak haklarıydı. Ve bir oğulları oldu. Adını Cem koydular. Çocuk yaşta çıktığı sahneyi bırakmadı. Yaşı sağlığını rahatsız etmeğe başladığı zamanlar da bile.
Oyunculuk yaşam tarzıydı. Tiyatrolar ölünce onlar da gömülmedi. "Şimdi ne var?" dedi: "Televizyon mu? O zaman ben de dizilerde oynarım."
Mehmet Bey'i kaybedince sarsıldı Toto Hanım, ama belli etmedi. Bir gün bana şöyle dedi. Evlerinin balkonunda 'akşamcı' kurallarını yerine getirdiğimiz sırada; "Tevfikciğim, pek sokağa çıkmıyorum artık. İstersen Necdet'i sen işe al."
Necdet onların şoförüydü. Cem'i küçüklüğünden beri okula, işe taşımıştı. Mehmet Bey ve Toto Hanım'la yıllar boyu tiyatronun
havasını solumuştu.
Mezarı Şişli Ermeni Mezarlığı'nda annesi Mari Hranuş Felekyan ile teyzesi Vartiter Felekyan'la birliktedir.
Günün diğer önemli olayları
1822: Avusturyalı genetik bilimci Johann Mendel doğdu.
1913: Sırbistan, İkinci Balkan Savaşı'ndan topraklarını genişleterek çıktı. Bükreş Anlaşması ile Osmanlı, Birinci Balkan
Savaşı'nda yitirdiği Edirne ve Kırklareli'yi geri aldı.
1917: Rus Çarı'nın tahttan müzikilmesiyle kurulan geçici hükümette Alexander Kerenski başbakan oldu.
1922: İttihat ve Terakki liderlerinden Cemal Paşa, Gürcistan'da uğradığı suikastta öldü.
1924: Paris Olimpiyatları başladı.
1949: İstanbul'da, Türkiye'nin ilk ampul fabrikası açıldı.
1965: TBMM, Milli İstihbarat Teşkilatı Kuruluş Kanunu'nu kabul etti.
1967: Adapazarı ve çevresinde meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki depremde 89 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı.
1974: Türkiye Birleşmiş Milletler'in Kıbrıs için yaptığı ateşkes çağrısını kabul etti. Yunan cuntasının Kıbrıs'ta işbaşına
getirdiği Nikos Sampson cumhurbaşkanlığından istifa etti.
1980: DİSK Genel Başkanı ve Türkiye Maden-İş Sendikası Genel Başkanı Kemal Türkler, İstanbul'da öldürüldü.
1981: Terörist Mehmet Ali Ağca, Roma'da ömür boyu hapse mahkum edildi.
1987: İstanbul'un eski valilerinden Fahrettin Kerim Gökay vefat etti.
1987: Gazeteci Örsan Öymen 49 yaşında yaşama veda etti.
1991: Anayasa Mahkemesi sol görüşlü mahkumları da şartlı tahliye kapsamına aldı, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni
kapattı.
1996: Yazar Adalet Ağaoğlu, kaldırıma çıkan bir otomobilin çarpması sonucu ağır yaralandı.
2000: Belçika'da mahkumların her ay eşleri ya da sevgilileriyle en az 2 saat süreyle cinsel ilişkiye girmelerine izin
verildi.
2002: DSP'den istifa edenler, Yeni Türkiye Partisi'ni kurdu. İsmail Cem'in genel başkanlığındaki YTP, 63 milletvekiliyle
TBMM'de temsil edilmeye başlandı.
2003: Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in oğulları Uday ve Kusay, Musul'daki çatışmada ölü ele geçirildi.
2004: İstanbul'dan Ankara'ya giden 1106 sefer sayılı Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı hızlandırılmış trenin dört vagonu
Sakarya'nın Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı. Vagonların üstüste yığıldığı kazada 37 kişi öldü.
Avrupa'da ilk vardığı şehir Paris oldu. Orduda bir süre normal bir görevli olarak çalışmasının ardından ambulans şoförlüğüne geçti. 8 haziran 1918'de birkaç adım ilerisinde patlayan bir Avusturya topu yüzünden ağır şekilde yaralandı.
Yardım etmeye çalıştığı İtalyanlardan biri ölürken diğeri bacaklarını kaybetti. Aynı olayda başka yaralı bir İtalyan askerini cepheye taşımaya çalışırken bacaklarından yaralandı.
Yaşananların ardından İtalyan gazetelerinde kahraman olarak ilan edilip, İtalyan hükümeti tarafından Gümüş Onur Madalyası ile
ödüllendirildi.
Hemingway bu olayı şöyle anlatıyordu: "Bazen savaşta ön saflarda büyük bir gürültü duyarsın, ben de aynı gürültüyü duydum;
ardından ruhumun sanki bir mendilin cepten çekilişi gibi benden çekildiğini hissettim. Son olarak ise ruhumun bir bütün
halinde tekrar bedenime döndüğünü fark ettim ve o andan itibaren benim için ölüm yoktu."
Bu olayların ardından Milano'da bir hastanede tedavisini tamamlarken hemşire Agnes Von Kurawsky ile tanıştı. Bu, ölümsüz
eserlerinden olan 'Silahlara Veda'yı (A Farewell to Arms) adlı eserini yazmasını sağladı.
Tekrar ABD'ye döndü, ailesinin iş bulması için yaptığı baskılara rağmen sakatlığından dolayı ordunun verdiği parayla 1 yıl
kadar işsiz yaşadı. Daha sonra 1921'de eşi Hadley Richardson ile tanıştı ve evlendi.
Aynı yıl Chicago'ya göçtü. Toronto'da bulunan 'Daily Star' adlı gazetede yazmaya başladı. Gazetede iş bulduktan sonra ilk iş
olarak Paris'e taşındı. Paris yıllarında birçok yazarla tanıştı.
Kendine yavaş yavaş da olsa bir isim yapmaya çalıştı, ama 1923'te eşinin hamile olduğunu fark edince çocuklarının Kuzey
Amerika'da doğması için ABD'ye döndüler. 1924'te ilk çocukları doğdu. Hemingway ailesi aynı yıl Paris'e döndü.
1925-1929 arasında yazarlık yıllarının en güzel örneklerini verdi. Hiç tanınmayan bir yazarken birdenbire dünyanın en ünlü
yazarları arasına girdi. İlk basılan romanı olan 'Güneş de Doğar' bu yıllarda yayımlandı.
'Güneş de Doğar' adlı eserinde savaş yorgunu bir askerin anılarını anlatan Hemingway 1929'da basılan 'Silahlara Veda' ile çok
büyük yol kaydetti. 'Silahlara Veda'da yaralı bir askerin bir hemşireye duyduğu aşkı dile getiriyordu.
Bu romanında kahraman hem yaralanıyor hem de hamile olan sevgilisinin ölümüne dayanmaya çalışıyordu. Böylece savaşın
anlamsızlığına da değinmeyi amaçlıyordu.
1931'de, Avrupa anılarından olan İspanya yıllarına dair 'Öğleden Sonra Ölüm'ü yazdı. Afrika'da yaptığı turla ilgili
yazılarını 'Afrika'nın Yeşil Tepeleri'nde topladı.
1940'ya ise en başarılı eserlerinden olan 'Çanlar Kimin İçin Çalıyor' (For Whom the Bells Toll) adlı eserini yazdı ve
mesleğinde zirveye ulaştı.
1942'de ABD Deniz Kuvvetleri'ne girdi. 1944'te Fransa çıkarmasına katıldı, Paris'in kurtuluşuna şahit oldu. 1950'de çok da
başarılı olmayan 'Irmaktan Öteye ve Ağaçların İçine' adlı eserlerini yazdı.
1952'de gerçek başyapıtı olan 'İhtiyar Adam ve Deniz'i kaleme aldı. Bu kitapta insanın yaşama nasıl bağlanması gerektiği ve
aslında insan yaşamında her şeyin boş olduğuna dair olan fikirlerini belirtti.
1953'te aynı eseri ile Pulitzer Ödülü'nü aldı. 1954'te ise Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Hemingway, çok tutkulu bir
yaşamın ardından 1961'de Ketchum, Idaho'da av tüfeği ile intihar etti.
Günün diğer önemli olayları
1904: Sibirya'yı bir uçtan bir uca geçen demiryolu tamamlandı.
1936: Montreux Sözleşmesi'nin imzalanması üzerine, Türk askeri Çanakkale ve İstanbul boğazlarındaki askeri olmayan sahalara
yerleşti.
1940: Litvanya, Letonya ve Estonya, Sovyetler Birliği'ne katılma kararı aldı.
1946: Türkiye'de ilk çok partili seçim yapıldı.
1959: Kars'ta faaliyete geçen Sütlübiyan Dağı'nda iki krater oluştu. Yanardağın tehdit ettiği Pernavut kasabası boşaltıldı.
1969: Apollo-11 uzay aracı fırlatıldıktan dört gün sonra Ay'a ulaştı. Neil Armstrong, Ay'a ayak basan ilk insan oldu.
1967: Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın dokunulmazlığı kaldırıldı.
1974: Türk jet uçakları Yunan gemisinin Baf'a personel ve malzeme götürdüğünü belirleyerek, dönmeleri için ihtarda bulundu.
Yunan gemileri deniz ve havadan yapılan ihtara uymayarak, Türk donanmasına ateş etti. Kocatepe Muhribi, yanlışlıkla Türk
uçaklarınca batırıldı.
1992: Tiyatro ve sinema sanatçısı Yavuzer Çetinkaya 44 yaşında hayata veda etti.
1996: Grekoromende Hamza Yerlikaya, Atlanta Olimpiyatları'nda altın madalya kazandı.
2000: Çeşme'deki Dünya Lazer Radyal Gençler Şampiyonası'nda Güray Zümbül, altın madalya kazanarak Türkiye'ye bu daldaki ilk
dünya şampiyonluğunu getirdi.
2000: Fransa'da yargıtay zinayı bireysel özgürlük olarak tanımladı.
2005: Yönetmen, müzik yapımcısı ve besteci Hulki Saner 84 yaşında vefat etti.